POVO
Het is belangrijk dat de overstap van het primair naar het voortgezet onderwijs goed verloopt, want dat bepaalt voor een deel het schoolsucces van leerlingen. Daarom hebben de schoolbesturen in Utrecht en Stichtse Vecht afspraken gemaakt over de aanmelding en toelating tot het voortgezet onderwijs. Meer over deze afspraken is te vinden op www.samennaarhetvo.nl.
Route passend onderwijs in het V(S)O
Een passende plek voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte in het VO.
Alle scholen voor voortgezet onderwijs bieden ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. Basisscholen kunnen op meerdere manieren informatie en advies vragen over de ondersteuningsmogelijkheden op het voortgezet onderwijs:
- De leerkracht of IB-er kan zelf contact opnemen met de desbetreffende V(S)O school.
- De leerkracht van de basisschool zoekt contact met de IB-er van zijn school. De IB-er kan contact opnemen met de consulent van het SWV Utrecht PO/Passenderwijs als de vraag niet eenvoudig te beantwoorden is. De consulent bespreekt de vraag indien nodig binnen het SWV PO. Als de inschatting is dat er ook contact gelegd moet worden met het SWV Sterk VO, dan pakt de themaverbinder doorgaande lijn PO-VO (Maartje Bakker) van het SWV Utrecht PO of de consulent van Passenderwijs dat op.
Naar het VO heeft met het SWV Utrecht PO/Passenderwijs afgesproken om leerlingen met een ondersteuningsbehoefte die gaan overstappen naar het voortgezet onderwijs, vroegtijdig (in het najaar) in beeld te hebben. Het SWV Utrecht PO/Passenderwijs inventariseert de door de basisscholen in kaart gebrachte leerlingen. Voor deze leerlingen start met ouders, leerling, basisschool, het samenwerkingsverband en eventuele andere kernpartners een oriëntatie op het voortgezet onderwijs met ondersteuningsmogelijkheden. Denk aan extra ondersteuning op een school voor regulier onderwijs, starten met voortgezet onderwijs op een praktijkonderwijsschool, een andere locatie (OPDC), of het voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Lees voor een uitgebreide toelichting de lerarenhandleiding hoofdstuk 1 op www.samenaarhetvo.nl. Voor meer informatie over de ondersteuning die VO-scholen kunnen bieden zie sterkvo.nl.
De Toelaatbaarheidscommissie (TLC) van het SWV Utrecht PO en Sterk VO zorgt voor de volgende onderdelen:
- Toetsen of leerlingen met een voorlopig advies praktijkonderwijs (PrO) voldoen aan de wettelijke criteria.
Jaarlijks stelt het ministerie van OCW vast welke instrumenten er gebruikt mogen worden om de wettelijke criteria vast te stellen. Voor instroom in schooljaar 2026-2027 zie hier. - Faciliteren van een overstaptafel voor basisscholen om leerlingen die korter dan vier jaar in Nederland zijn te bespreken en zo tot een passend niveau advies te komen.
- Zorgdragen voor de wettelijk verplichte deskundigenadviezen die nodig zijn voor de toelaatbaarheidsverklaring (TLV) als het VSO de best passende plek is voor een leerling.
Directe plaatsing
VO-scholen kunnen in zeer uitzonderlijke situaties het besluit nemen om een leerling direct toe te laten. Het gaat dan vaak om zwaarwegende medische gronden. De VO-school kan bij de afweging tot directe plaatsing ook de kernpartners betrekken.
Download de (wordversie) of de (printversie) van het toestemmingsformulier voor route praktijkonderwijs
Voor een plaatsing op praktijkonderwijs dient een leerling aan de wettelijke criteria te voldoen en is een TLV van het samenwerkingsverband VO nodig. De school voor praktijkonderwijs vraagt deze aan.
De wettelijke criteria zijn:
- Het IQ van de praktijkschool leerling ligt tussen de 55 en 80;
- De leerling heeft een leerachterstand van drie jaar of meer op twee van de volgende domeinen: inzichtelijk rekenen, begrijpend lezen, technisch lezen en spellen. Waarvan één van de domeinen inzichtelijk rekenen of begrijpend lezen moet zijn.
De Toelaatbaarheidscommissie (TLC) van het SW Utrecht PO en Sterk VO dragen samen met Naar het VO zorg voor de screening waaruit blijkt of leerlingen met een voorlopig advies praktijkonderwijs voldoen aan de wettelijke criteria. Het afnemen van het capaciteitenonderzoek Adit/SON-R is hier onderdeel van. De so en sbo scholen dragen zelf zorg voor het recente capaciteitenonderzoek.
De route tot plaatsing op het praktijkonderwijs in schooljaar 2025-2026 loopt als volgt:
- 23 sept – 30 okt 2025: De reguliere basisscholen nemen bij leerlingen met een pré-advies praktijkonderwijs het drempelonderzoek versie 7 af of toetsen op maat en verwerken de scores in OT.
- Uiterlijk 31 okt 2025: De reguliere basisscholen dienen alle leerlingen met een uitstroomperspectief praktijkonderwijs (inclusief leerlingen korter dan 4 jaar in Nederland met uitstroomperspectief praktijkonderwijs) of leerlingen over wie twijfel is, in voor de screening door het invullen van de route praktijkonderwijs in Onderwijs Transparant (OT). Ouders dienen hiervoor het toestemmingsformulier in te vullen.
25 nov – 11 dec 2025: Afname van aanvullend capaciteitenonderzoek (Adit/SON-R) indien nodig. Ouders hebben hiervoor het toestemmingsformulier al ingevuld voordat de leerling werd ingediend voor de screening voor de route praktijkonderwijs.
12 dec 2025: Uiterlijke datum waarop het uitslagformulier zichtbaar is in OT voor de reguliere basisscholen. De basisschool communiceert de uitslag met ouders en leerling.
19 dec 2025: Uiterlijke datum voor de so en sbo leerlingen en vervroegde instromers (zie H.1.5 van de lerarenhandleiding) met pré-advies praktijkonderwijs door leerlingen in te dienen bij de route praktijkonderwijs in Onderwijs Transparant (OT). Ouders dienen hiervoor het toestemmingsformulier in te vullen.
- 20 feb 2026: Uiterlijke datum waarop het uitslagformulier zichtbaar is in OT voor de SO en SBO scholen. De SO en SBO scholen communiceren de uitslag met ouders en leerling.
- Vanaf 16 maart, mits het definitieve advies is vastgesteld t/m 31 maart 2026: Aanmelden bij VO school conform de jaarkalender. Let op: Het onderwijskundig rapport is een kopie van het ‘aanmelding toetsing PrO’-formulier, deze dient wel bijgewerkt te worden voor de aanmelding bij de school voor voortgezet onderwijs.
- April/Mei 2026: De school voor praktijkonderwijs vraagt de TLV aan bij het SWV VO waar de school toebehoort.
Rond de herfstvakantie wordt op initiatief van het SWV Utrecht PO/Passenderwijs een inventarisatie gemaakt welke leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte na de zomer gaan overstappen.
Als de school, ouders, leerling, het SWV PO/Passenderwijs en eventuele andere kernpartners tot de conclusie komen dat een plaatsing op de tussenvoorziening OPDC passend is, of betrokkenheid van een OPDC expert gewenst is, dan overlegt de PO school hierover met de VO-school van 1e voorkeur (dit is de school waar de leerling na de start op het OPDC graag onderwijs wil voortzetten, de zogenaamde ‘moederschool’ als er sprake is van plaatsing op het OPDC)). Samen met ouders en leerling kunnen zij een verkennend gesprek op/met het OPDC voeren. In dit gesprek staat de vraag centraal wat de VO-school nodig heeft om aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling te voldoen en of het OPDC hierin een rol kan spelen, als tussenvoorziening (tijdelijke lesplaats voor de leerling) of door de inzet van een OPDC expert op de VO-school. In dit gesprek wordt gezamenlijk bepaald wat de best passende stap is.
Als, samen met de VO-school net het OPDC, de afweging is dat starten op het OPDC het best passend is of betrokkenheid van een OPDC expert gewenst is, dan meldt de basisschool de leerling aan bij de moederschool conform de jaarkalender ‘Samen naar het VO’. De VO-school vraagt vervolgens een arrangement voor het OPDC aan bij het SWV Sterk VO. De adviseur onderwijs van de VO-school kan hierin ondersteunen.
Na plaatsing en toekenning van het arrangement volgt een intakegesprek of een startgesprek met op het OPDC in aanwezigheid van de leerling, ouders, basisschool, VO-school en het ondersteuningsteam van het OPDC.
Wegens het vervroegen van de aanmeldperiode voor het VSO vervalt de route VSO. Dat betekent dat de deskundigenadviezen pas aan het dossier worden toegevoegd nadat de TLV aanvraag door de VSO-school is gedaan. Deadlines:
- 17 april 2026: TLV VSO aanvragen door VSO scholen voor POVO-leerlingen;
- 15 juni 2026: TLV VSO aanvragen door VSO scholen voor nieuwe aanvragen en verlengingen.
De basisschool kan leerlingen die korter dan vier jaar in Nederland zijn en een uitstroomperspectief praktijkonderwijs hebben, via OT indienen voor aanvullend onderzoek in de route Praktijkonderwijs (zie H. 1.1 van de handleiding). De toelaatbaarheidscommissie faciliteert de onderzoeken met betrekking tot deze leerlingen. De leerlingen zullen in december getest worden met de Son-R. Ouders vullen hiervoor het toestemmingsformulier in, deze moet als bijlage in OT worden toegevoegd. De uitslag van het onderzoek wordt via OT met de school gecommuniceerd. School bespreekt de uitslag met ouders. Leerlingen met een uitstroomperspectief anders dan praktijkonderwijs, kunnen worden aangemeld voor de overstaptafel als de leerkracht twijfelt over het schooladvies. Hier wordt meegedacht over het passende schooladvies van de leerling.
Samen met de Taalschool Utrecht is een aantal aanbevelingen opgesteld voor de advisering aan nieuwkomers (leerlingen die korter dan 4 jaar in Nederland Onderwijs volgen), die de overstap gaan maken naar het VO. Bekijk hier de aanbevelingen.
Schooljaar 2025-2026:
Data voor het aanmelden van leerlingen korter dan vier jaar in Nederland met een uitstoomperspectief praktijkonderwijs:
31 okt 2025: Uiterlijke datum indienen van leerlingen <4jr in NL met een uitstroomperspectief praktijkonderwijs bij de route praktijkonderwijs in OT.
2 -12 dec 2025: Afname van aanvullend intelligentie onderzoek. Ouders hebben hiervoor het toestemmingsformulier al ingevuld.
12 dec 2025: Uiterlijke datum uitslagformulier zichtbaar in OT. De basisschool communiceert deze met ouders en leerling.
- Vanaf 16 maart, mits het definitieve advies is vastgesteld, t/m 31 maart 2026: Aanmelden bij het VO conform de jaarkalender. Let op: Het onderwijskundig rapport is een kopie van het “Adviesaanvraag ondersteuning”-formulier, deze dient wel bijgewerkt te worden voor de aanmelding bij de school voor voortgezet onderwijs. voor voortgezet onderwijs.
Data voor het bespreken van leerlingen korter dan vier jaar in Nederland met een uitstroomperspectief anders dan praktijkonderwijs:
- 13 jan 2026: Uiterlijke datum aanmelden voor de overstaptafel via utrechtstichtsevecht@samennaarhetvo.nl
- 20 jan 2026: Overstaptafel
- Vanaf 16 maart, mits het definitieve advies is vastgesteld, t/m 31 maart 2026: Aanmelden bij het VO conform jaarkalender.
Het komt voor dat een basisschool voor een leerling vervroegde instroom (groep 7) in het voortgezet onderwijs overweegt. De besturen PO en VO hebben hiervoor gezamenlijk de volgende afspraken gemaakt:
- Er is een actueel Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) dat de overweging tot vroegtijdige instroom VO onderbouwt;
- De basisschool betrekt het SWV Utrecht PO/Passenderwijs bij de overweging voor vroegtijdige instroom of om te verkennen welke mogelijkheden er zijn om de leerling op de basisschool te ondersteunen. Het advies van het SWV PO/Passenderwijs dient bijgevoegd te worden aan het dossier;
- De basisschool is zelf verantwoordelijk voor de afname en het aanleveren van een recent capaciteitenonderzoek en de didactische screening.
- Leerlingen met een uitstroomperspectief praktijkonderwijs moeten uiterlijk 19 december 2025 in OT ingediend worden voor screening via de route praktijkonderwijs. Houd er rekening mee dat op het praktijkonderwijs leerlingen al vroeg stage lopen en zij dus niet op een te jonge leeftijd over kunnen stappen.
- Bij een positief advies van het SWV PO kan de basisschool conform de jaarkalender ‘Samen naar het VO’ aanmelden bij het VO
Leerlingen die vervroegd instromen worden op hetzelfde moment bij het VO aangemeld als de leerlingen die vanuit groep 8 instromen in het VO.
Voor (hoog)begaafde leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften, waarbij de verwachting is dat een succesvolle start in het VO extra aandacht behoeft, wordt geadviseerd om bij voorkeur in de tweede helft van groep 7 een consulent van het SWV Utrecht PO/Passenderwijs te betrekken. Het gaat dan om leerlingen voor wie de verwachting is dat een reguliere VO-school passend is, maar voor wie specifieke aanpassingen nodig lijken te zijn. Deze consulent kan waar nodig ook een adviseur onderwijs met HB-expertise vanuit SWV Sterk VO.